Helaas, maar het is niet ongewoon dat er soms een bedrijf failliet gaat. Dat is altijd een drama voor de leveranciers die opeens reeds verdient geld aan hun neus voorbij ziet gaat. De overheid steekt geen vinger uit naar deze gedupeerden; integendeel, de belastingdienst eet het eerste uit de ruif, dan de bank en de kruimels blijven over bij diegene die echt schade leiden. OK, praktijk van de dag.
Maar waarom, is diezelfde overheid opeens zo inconsequent als het gaat om het faillissement van een spaarbank? Immers vele mensen hebben juist daar beleend vanwege hebzucht: waar kan ik het meste krijgen; niets op tegen maar dat gaat wel eens mis. Geld kwijt, jammer dan.
Nee, zegt de overheid, omdat het banksysteem zo essentieel is voor de economie, en omdat het banksysteem drijft op VERTROUWEN, mogen we de spaarders niet dat vertrouwen niet beschamen en garanderen wij tot één ton euro de tegoeden. (NB. Ik neem aan dat allen de oorspronkelijke inzet en niet de tegoeden inclusief opgebouwde rente wordt vergoed!?). Dat kost geld en dat brengt in eerste instantie de belastingbetaler op. Dat is onredelijk want waarom zouden wij als verstandige burgers de prijs moeten betalen van a-sociale bank-directies en hebberige spaarders.
Dus gaat de overheid proberen het geld op iemand te verhalen. De bankwereld zou je dan zeggen, want die zijn toch verantwoordelijk voor wat er in de financiële wereld is gebeurd. Maar niets van dat alles. Banken en bankiers mogen hun oude op eigen gewin gerichte gedrag gewoon voortzetten, en worden – noch als bank, noch persoonlijk – aangesproken op wat ze collectief veroorzaakt hebben. Het bijvoorbeeld wettelijk vullen van een stroppenpot door de banken in de komende 20 jaar is geen optie blijkbaar voor de politiek.
Nee, men heeft besloten het te verhalen op het land van de failliete bank. En daarmee op de bevolking (€12.000 per persoon!) van IJsland en die bevolking heeft aan het geheel part nog deel. Dat is onredelijk en onrechtvardig en die bevolking verzet zich daar natuurlijk zeer terecht tegen.
En de uitspraak van minister Bos, dat hij zich er niet bij neerlegt dat de Nederlandse belasting betaler er voor moet opdraaien, is daarmee uiterst schijnheilig, want blijkbaar vindt hij wel zonder enige vroeging dat de IJslandse belasting betaler er wel voor moet opdraaien. Maar die zijn zwak en met weinigen, dus die kan je gemakkelijk uitkleden.
Daarmee wordt de case ICESAVE gelijk ook een testcase over democratie in z’n algemeenheid, de kloof tussen burger en politieke leiders, internationale solidariteit en de wil om korte termijn persoonlijk eigen belang uit het bedrijfsleven te bannen.