Door de onophoudende gepraat van geleerden, milieu-beweging, politici en journalisten over de door de mens veroorzaakte opwarming van de aarde door het gebruik van fosiele brandstoffen (autorijden wordt bedoeld) lijken we de daaraan gekoppelde aankondiging van rampspoed: meer stormen, zeespiegelstijging, mislukte oogsten, uitsterven van de ijsberen (lijst is niet uitputtend) zo vanzelfsprekend te gaan vinden dat iedereen in alle situaties lijkt te mogen roepen dat het door de opwarming van de aarde allemaal rampzaliger wordt. Los van het feit of die opwarming nu wel of niet plaatsvindt (want sinds 1999 neemt de globale temperatuur trendmatig af). Want laten we nu eens even aannemen dat die temperatuur inderdaad dramatisch toeneemt dan nog kan niet alle rampspoed aan de opwarming van de aarde worden toegeschreven.
Laat is een voorbeeld geven van werkelijk ongegeneerde uitspraken over de vermeende effecten van de opwarming van de aarde. Vanmiddag hoorde ik op de televisie een programma over (het ontstaan van) lawines. Ik hoorde alleen het commentaar, zag niet de beelden en weet niet op welke zender en onder welke titel het werd uitgezonden. Maar dat doet er allemaal niet zo toe. Het zal niemand verwonderen dat voor het onstaan van lawines in de bergen is nodig is: veel sneeuw. Verder dat de aanleiding van het ontstaan van lawines te maken heeft met het veranderen van de structuur van de sneeuw, meestal veroorzaakt door (plotseling en snel) stijgende temperaturen en/of regen op de besneeuwde hellingen. Tot zover geen probleem.
Maar nu komt het: als de commentaar stem heeft uitgelegd dat regen een oorzaak is voor veel lawines, wordt in één zin gelijk gemeld, dat dus door de opwarming van de aarde (meer regen in plaats van sneeuw!) het aantal (zware) lawines alleen maar zal toenmenen.
En dat is natuurlijk onzin: ten eerste, als de temperatuur stijgt dan zal het onherroepelijk minder sneeuwen. Als we de UN rapporten mogen geloven (niet doen!) verdwijnen überhaupt de sneeuw in de bergen en smelten de gletsers af. En één ding is dan zeker, zonder sneeuw geen lawines. Ten tweede ieder jaar vindt, gewoon door het voortschrijden van de seizoenen, in de alpen het proces van kouder worden in de herfst en winter met sneeuwval het het wegdooien van de sneeuw door het intreden van de lente en de zomer. Bij dat wegdooien hoort onvermijdelijk regenval op sneeuw. Ieder jaar weer. Opwarming of geen opwarming. Opwarming zal hooguit betekenen dat de periode van koude gemiddeld korter wordt (en dus minder kans op veel sneeuw en dus op minder lawines) maar niet dat het onvermijdelijke warmer wordt op de besneeuwde toppen met de komst van de zomer.
Waarom verliezen we als we de toverformule “opwaring van de aarde” gebruiken, gelijk ook ieder kritische besef? Misschien wel omdat het het item van de opwarming alle kenmerken heeft van een religieuze beweging, inclusief zondeval en hel en verdoemenis, dat een discussie over de rationaliteit van uitspraken niet meer als relevant wordt ervaren. Goed, dat is een mogelijke verklaring. Over het hier beschreven uitwerking van de toverformule is daarmee niet minder verontrustend.