De inauguratie van Donald Trump als president van de Verenigde Staten zal ongetwijfeld worden beschouwd als een gebeurtenis van grote historische betekenis. Dit geldt niet alleen vanwege de politieke en maatschappelijke impact, maar ook vanwege de symboliek en de context waarin deze inauguratie plaatsvond.
Volgens alle gevestigde normen van de politiek—het nooit slapende, egoïstische machtsspel van de elites, de daaraan ten dienste staande staatsrechtelijke structuren, het bestaansrecht van de staat én de internationale machtsverhoudingen—had de benoeming van een president met het profiel, het gedrag en de politieke opvattingen van Trump nooit mogen plaatsvinden. Juist dat maakt deze gebeurtenis historisch: het feit dat Trump überhaupt door het publiek tot president is verkozen, niet per se zijn politieke programma of plannen.
De verdienste van Trump is op dit moment niet veel meer dan tegen de in de verkiezingen verslagen politieke machthebbers zeggen: “Kijk, jullie hadden geen kleren aan!” Hij heeft de façade van de politieke elite ontmaskerd door te laten zien dat zij vaak niets meer zijn dan holle vaten, gericht op eigenbelang, rijkdom en macht, kortom parasiterend op de burgers waar ze geen wezenlijke verbinding meer mee hadden en werkelijk elk gebrek aan inzicht toonde over en compassie voor de wijze waarop de individuen nu samenleven en moeten zien te overleven. Dit inzicht heeft uiteindelijk een breed publiek bereikt en leidt tot verontwaardiging, omdat velen de oude politieke orde al langer als leeg en hypocriet ervaren.
En dat inzicht van de burgers is nieuw. Hoewel onvrede en volksopstand uiteraard van alle tijden is, is het inzicht dat haar vrijgestelde elite inhoudelijk de kluit belazert, de politici structureel liegen en op grote schaal vriendjespolitie bedrijft is nieuw. Met als gevolg verzet tegen de zeer breed en met alle middelen uitgedragen officiële ideologie van die overheid en haar bestuurders. De formele overheid mag zich vanaf de middeleeuwen immers wentelen in een niet uit te leggen positief imago over haar nut voor de samenleving, de noodzaak het bewaken van het algemeen belang en haar unieke vermogen burgers veiligheid en welvaart te brengen.
De verkiezing van Trump markeert een keerpunt in de geschiedenis van de mensheid, omdat het een mijlpaal vertegenwoordigt in de zeer ingrijpende technologische veranderingen, met de daaruit voortvloeiende sociale veranderingen die de wereld de afgelopen decennia hebben getransformeerd. Burgers zijn hun wereld fundamenteel anders gaan bekijken, beschikken nu over ongekende middelen van informatieverwerving en verspreiding, en zoeken nu nieuwe manieren van sociale verbondenheid en willen hun leven steeds meer zelf vormgeven. De rol van de overheid, politici en overheidsdienaren zal hierdoor fundamenteel veranderen. Het tijdperk waarin de liberale bourgeoisie in de negentiende eeuw als laatste elite de macht greep, loopt ten einde, en nieuwe maatschappelijke structuren kondigen zich aan.
We zijn getuige van een machtsstrijd tussen enerzijds de heersende elite—gewapend met immense middelen zoals geld, informatie en wapens—en anderzijds de individuele burger, die dankzij de bio-cybernetische digitale revolutie nieuwe hulpmiddelen en ideeën tot zijn beschikking heeft. Deze technologische revolutie heeft niet alleen ons gedrag veranderd, maar ook onze visie op autonomie en de rol van de staat. Burgers kunnen nu vanaf hun telefoon wereldwijd medestanders zoeken en vervolgens samen formuleren nieuwe ideologieën die warmte, veiligheid en perspectief bieden in een wereld vol verandering. Los van welke oude landsgrenzen dan ook.
Hoewel de huidige machtsverhoudingen ongelijk lijken, heeft de individuele burger de kracht van het getal aan zijn zijde. De verkiezing van Trump is een eerste overwinning in deze nieuwe machtsstrijd. In de komende decennia zullen er meer volgen, totdat de huidige elite hetzelfde lot ondergaat als de soevereine vorsten, edelen en geestelijken van weleer. Net zoals de technologische revolutie in de negentiende eeuw een einde maakte aan slavernij en lijfeigenschap, zal de huidige revolutie economische slavernij en geestelijke onderwerping door overheden beëindigen.
De macht van de natiestaat zal afnemen, en nieuwe sociale organisaties zullen ontstaan, met andere leiders en besluitvormingsprocessen. Dit transitieproces zal niet zonder conflicten en sociale ontwrichting verlopen. De elite zal zich verzetten, en burgers zullen fouten maken terwijl ze zoeken naar stabiele samenlevingsvormen die niet langer gebonden zijn aan de grenzen van soevereine staten.
De verkiezing van Trump zal voor zijn huidige aanhangers en nog vele teleurstellingen in petto hebben. Want Trump is in alles een product van de oude maatschappij en was of is onderdeel van die elite. Zijn programma is in wezen conservatief en gericht op het herstellen van oude waarden die door de evolutie van na de jaren zestig terzijde zijn geschoven onder de vlag van collectivisme, cultuur marxisme en globalisme; dat laatste in de betekenis van één internationale overheid die meester is over alle wereldburgers. Hoewel deze conservatieve agenda tijdelijk nuttig kan zijn, zal ze uiteindelijk ontoereikend blijken. De nieuwe wereld vraagt om een fundamentele breuk met de gevestigde orde, inclusief de egocentrische, in wezen nationalistische en oorlogszuchtige symboliek van leiders als Trump: America first.
De contouren van de nieuwe wereld zijn nog niet volledig zichtbaar, maar één ding is duidelijk: de macht en filosofie van de huidige elite is niet langer vanzelfsprekend. De ‘kleren van de Keizer’ zijn onherroepelijk afgedaan, en de weg naar een nieuwe, met meer autonome burgers in een meer rechtvaardige, en gedifferentieerde samenleving zijn onvermijdelijk ingezet.
En hoewel niemand goed kan voorspellen hoe die toekomst er uit zal gaan zien, is het overduidelijk dat in het nieuwe tijdperk van bio cybernetische digitale technologie dat het de volgende stap in de vooruitgang van menselijke cultuur is: het stoppen van de slavernij door de overheid. De overwinning van Trump en zijn optreden is daarin slechts een kleine, maar noodzakelijke, rimpeling.
