De brand van Moerdijk is waarschijnlijk de eerste test-case voor de overheidsdienaren en politici in de door Internet zo veranderende wereld om te gaan met de macht en de druk van de sociale media. Daar waar de gevestigde media even tijd nodig had om hun publieke taak te organiseren, zware camera’s hebben opgebouwd, waren de burgers in de omgeving al direct begonnen met hun nieuw taak: wereldkundig maken van nieuws, en het publiceren van foto’s en video’s. De voor deze rampen in eerste instantie verantwoordelijke ambtenaren gemeentelijke en regionale diensten waren hun commando-posten nog aan het inregelen en dachten vanavond wel eens de eerste persconferentie te kunnen geven, dus het voorlichten van het publiek had het nu nog even geen tijd. Dat gaat vanaf nu met twitter, blogs, Youtube, Hyves niet meer werken.
De politici en ambtenaren worden daarbij nog eens extra beperkt door het vooroordeel dat voorlichting vooral ook te maken heeft met “hoe verpak ik de boodschap”, in plaats van “hoe deel ik met het publiek mijn kennis; hoe onvolledig, hoe speculatief, en hoe gedetailleerd ook”, kiest men voor “eerst verzamelen. Men kiest er voor om deskundigen eerst de beschikbare gegevens te laten analyseren, en dan goed nadenken hoe de boodschap te verpakken en wanneer ik het ga vertellen. Alles vanuit de verkeerde aanname dat men als overheid de informatie-voorziening goed (en ik neem gelijk aan, met de beste bedoelingen!) kan regiseren. In de tijd van Internet, sociale Media en Youtube enerzijds, en 24-nieuwszenders anderzijds moet je die regie gewoon vergeten. Die zal je in dit tijdsgewricht nooit meer hebben, en hoe meer je tracht te regisseren en hoe zalvender je woorden worden, hoe harder de kritische werkelijkheid op je zal terugslaan. Dat is precies wat er met de ramp van moerdijk is gebeurd. En de overheid zal in dit dossier nooit meer worden geloofd.
Maar als je ook zou terugfilmen met welke woordkeus, saaie en formele opstelling achter een tafel de verschillende burgemeesters en rampenbestrijders aan het werk zijn geweest. En de formele, ontwijkende, nietszeggende antwoorden op de kritische vragen
“dat moet nog onderzocht worden”, “voor zover we dat nu weten”, “zoals in het rapport kunt lezen”, er is niets aan de hand voor de volksgezondheid”, ïn het belang van het onderzoek kunnen we daar nog niets over zeggen, …”
dan is het ook niet gek dat de burgers weten dat deze overheidsdienaren in ieder geval niets hebben te verwachten. 77% van de mensen geloofd dan ook niet meer dat ze de waarheid te horen krijgen.
Ook in deze gevallen zal eerlijkheid gewoon lonen!
Hoe weinig vertrouwenwekkend de rampenbestrijders en de politici op kritische vragen van bewoners in getroffen gebieden antwoorden was voor mij gisterenavond goed te zien:. Een jongen vroeg: “wat is de oorzaak van de brand?” Daarop antwoorden een hoge brandweercommendant: “Dat weten we niet, onderzoek moet dat nog uitwijzen”. Hij bedoelde te zegen: “officieel weten we dat natuurlijk nog niet, want dat moet door de politie natuurlijk eerst zorgvuldig worden onderzocht”, maar daarop had hij verder moeten gaan met: “maar mijn mannen die als eerste bij de brand arriveerde hoorde van de medewerkers van Chemie-Pack dat …..”. Ik weet niet wat die brandweermannen te horen hebben gekregen, maar de aanwezige Chemie-Pack medewerkers hebben er iets over gezegd. Meldt dát, en weg met de dikdoenerige OM-medewerkers die uit naam van geheim onderzoek alles willen regisseren.
Hierover heb ik een stuk geschreven op dutchcowboys.nl. Dit artikel is nu ook overgenomen door het regionale dagblad BN/DeStem.
Hier voor de belangstellende het gehele artikel.
