Toen ik bij Het Spectrum in 1976 kwam zaten we nog in de PAROOL-TOREN aan de Wibautstraat te Amsterdam. Op, ik dacht de 11de etage, zat de redactie rond een soort van kantoorplein, welke De Brink werd genoemd. Op die brink stonden alle belangrijke encyclopedieën van de Wereld. Ik realiseerde mij dat, hoe vernieuwend de Grote Spectrum Encyclopedieook was, hoe gedreven de redactie, hoe fantastisch het beeld materiaal, hoe slim de verwijzingen structuur, uiteindelijk schrijven encyclopedie redacteuren hun artikelen in basis gewoon over uit andere encyclopedieën. Met alle gevolgen van dien, want toen halverwege het project we een nieuwe Hoofd Documentatie in ons midden kregen, de heer Leo Hirs, kon hij genadeloos laten zien hoe we fouten in de encyclopedie konden herleiden naar fouten in de andere (anders-talige) encyclopedieën waaruit we de gegevens hadden overgeschreven. Het was in ieder geval de startschot tot een toentertijd uniek project bij Spectrum Naslagwerken, om tenminste alle geboorte- en overlijdens-gegevens aan de burgelijke stand van over de hele wereld zelf te checken.
Spectrum CompactDat project is overleden met de snelle neergang van de gedrukte encyclopedieén maar als u toch overschrijft doe dat dan wat betreft geboortedata e.d. uit de Spectrum Compact Encyclopedie: dat zijn het beste gecheckte uit ons taalgebied. Inclusief de juiste geboortedatum van Prins Bernard.
Ik moest aan dit overschrijven denken toen mijn oog vanmorgen in iGoogle.nl viel op het venster met het “voorpagina nieuws”. het laat in de aantallen prefect zien hoe belangrijk een bepaald bericht in de nieuwsmedia wordt gevonden. Het bericht over het winnen van de Televizier ring en het berichten over het meldpunt voor de horeca zijn gepubliceerd op meer zo’n 270 plaatsen op het internet en het bericht over “Europa financiert indirect het palestijnse terrorisme’ op 12 plaatsten. Deze lijstjes van Google vertellen meer dan je denk!
Google Voorpagina Nieuws van 22 oktober 2011Het laat ook zien dat we nog steeds overschrijven. In de Sociale media wordt aan dit overschrijven nog een zeer meetbaar element toegevoegd, namelijk hoeveel we het aan onze vrienden en volgers doorgeven. De verspreiding van het nieuws wordt steeds minder afhankelijk van het overschrijven door de (traditionele; ook nieuw, nu.nl, is een overschrijf medium bij uitstek) media en meer van het doorgeven in de Sociale Media om het nieuws te verspreiden.
Op de muur van de redactielokalen van DE PERS staat geschilderd een uitspraak in de trand van: Opinies zijn gratis en Nieuws is duur. Dat klopt maar van de ontdekkers van, wereldkundig makers van en jagers op nieuws hebben één kenmerk gemeen ze willen het graag wereldkundig maken, en daar is een deel van de werking van Sociale Media zelfs op gebaseerd.
De opkomst van Internet heeft grote gevolgen voor de traditionele print media; ze hebben het monopolie verloren op inhoud en distributie van het nieuws. De opkomst van de Sociale Media tast ook de waarde van de “verpakking” aan. Daar waar het medium, de titel tenminste nog de functie had van “selectie” en “bewerking” van nieuws en berichten voor een bepaalde doelgroep die in de bij die doelgroep passende wijze werd bedient, kunnen we in het tijdperk van de Sociale Media natuurlijk volstaan met het “injecteren” van het oorspronkelijke en unieke nieuwsfeit op het internet en de groepen, vrienden, volgers en kringen doen de rest, en iedereen kan voor zijn “doelgroep” naar hartenlust commentaar en analyse toevoegen.
Natuurlijk journalistiek en reactie zijn vakken. Niet iedereen beheerst dat vak en veel professionals zijn onmisbaar voor het verwoorden, verpakken en bewerken van de feiten. Natuurlijk zal daar plaats voor blijven, maar noodzakelijkerwijze in de context van titels en redacties zoals we die nu kennen.
En vervolgens krijgt iedereen het nieuws (via zijn/haar) connecties in de Sociale Cloud zoals hij/zij dat het liefste wil. Inclusief al dan niet relevante en goede commentaren en analyses en ook op dat punt is dat geen verandering of verslechtering ten opzichte van hoe we het nu doen via de traditionele media.
Je kunt je in het internet tijdperk al afvragen waarom op sommige persconferenties honderden journalisten en fotografen opgesteld staan. Je kunt je überhaupt afvragen waarom vele persconferenties nog gehouden worden in die setting, want een goede video-stream is meestal wel voldoende en waarom zouden dan alleen journalisten daar dan bij zijn aangesloten?
Zoals in de producten verkoop webshops de neiging heeft de tussen(detail)handel overbodig te maken, zal ook de functie van de journalist tussen bron en eindgebruiker worden gemarginaliseerd. Dat is onvermijdelijk.